Bruksizm – co to właściwie jest? Takie pytanie zadaje sobie dużo osób, ponieważ bruksizm nie jest zbyt popularną dolegliwością, mimo iż coraz częściej można go zdiagnozować. Zgrzytanie i ścieranie zębów jest bardzo niekomfortowe, bywa bolesne, a konsekwencje bruksizmu utrudniają życie. Jednak są na to sposoby. Botoks, szyna, a może ćwiczenia to tylko niektóre z metod leczenia bruksizmu. Dowiedz się więcej o tej tajemniczej dolegliwości.
- Bruksizm – co to?
- Jakie są przyczyny bruksizmu?
- Bruksizm – objawy
- Konsekwencje bruksizmu
- Jak wyleczyć bruksizm?
Bruksizm – co to?
Bruksizm to nieświadome i często powtarzające się zaciskanie i zgrzytanie zębami. Bruksizm jest często zaliczany do chorób psychosomatycznych, czyli takich, które rozwijają się poprzez różne czynniki psychiczne, w tym emocjonalne. Szacuje się, że z bruksizmem mają do czynienia szczególnie osoby w wieku od 25 do 45 lat, a schorzenie dotyka częściej kobiety niż mężczyzn. Bruksizm twarzy określa się również jako parafunkcję tj. nawyk ruchowy narządu żucia, czyli taką czynność, która wykonujemy niepotrzebnie np. pod wpływem stresu. Do parafunkcji zalicza się również obgryzanie paznokci czy nagryzanie warg.
Wyróżniamy dwa rodzaje bruksizmu: dzienny i nocny. Bruksizm dzienny najczęściej występuje jako konsekwencja stresu, który nasila się w trakcie dnia. Bruksizm nocny charakteryzuje się mimowolnym zaciskaniem zębów podczas snu, któremu towarzyszyć mogą inne senne zaburzenia.
Jakie są przyczyny bruksizmu?
Przyczyny bruksizmu nie zostały jeszcze całkowicie wyjaśnione. Zidentyfikowane zostały pewne czynniki mogące wywoływać nawykowe zgrzytanie zębami, są to różnego rodzaju problemy emocjonalne, psychiczne, a także niektóre choroby i zaburzenia. Wśród przyczyn bruksizmu wymienia się:
- przewlekły stres,
- nieprawidłowe zwarcie zgryzu i inne wady zgryzu oraz jamy ustnej,
- nietolerancje pokarmowe
- niedobór magnezu,
- palenie papierosów,
- picie alkoholu,
- nieprawidłowo dopasowane plomby, protezy.
Bruksizm może występować także wtórnie, czyli być konsekwencją innych schorzeń lub leków, do tych przyczyn zalicza się:
- depresja i stany lękowe,
- zaburzenia hormonalne,
- choroby przewodu pokarmowego,
- bezdech senny
- schizofrenia,
- autyzm
- ADHD,
- zespół Downa,
- zespół Pradera-Williego,
- niektóre leki przeciwdepresyjne, psychotropowe.
Bruksizm – objawy
Najbardziej oczywistym objawem bruksizmu jest bardzo silne zaciskanie zębów i zgrzytanie zębami, ale oprócz tego pojawić może się także inne dolegliwości zarówno w obszarze jamy ustnej, mięśni twarzy i barku oraz ogólne bóle. Do najpowszechniejszych objawów bruksizmu zalicza się:
- ścieranie i pękanie zębów,
- uszkodzenie szkliwa zębów,
- ból i nadwrażliwość zębów,
- krwawienie z dziąseł,
- przygryzanie policzków,
- nieruchomość żuchwy,
- drętwienie twarzy, któremu towarzyszy uczucie zmęczenia,
- bóle głowy, karku, szyi, uszu, pleców.
Jeśli dolegliwości długo nie ustępują, mogą pojawić się kolejne objawy m.in.: zaburzenia słuchu, zaburzenia produkcji śliny, bóle oczu i nieostrość widzenia.
Konsekwencje bruksizmu
Nieleczony bruksizm przysporzy przede wszystkim wiele bólu i może prowadzić do poważnych powikłań. Nieustające bóle głowy, karku i pleców mogą pogarszać samopoczucie, a zaburzenia słuchu i wzroku utrudniają normalne funkcjonowanie. Dodatkowo przez nadmierne ścieranie zębów, będą one bardziej podatne na nadwrażliwość i próchnicę. Z tego powodu po rozpoznaniu bruksizmu powinno się jak najszybciej rozpocząć leczenie.
Jak wyleczyć bruksizm?
W celu rozpoznania bruksizmu należy udać się do stomatologa, jednak przy ustaleniu przyczyny tej dolegliwości często pomocna okaże się pomoc lekarza innej specjalizacji i alternatywne wersje terapii. W przypadku stresu i chorób o podłożu psychicznym dobrym pomysłem będzie konsultacja u psychologa, który pomoże z podłożem bruksizmu.
Istnieje kilka sposobów leczenia bruksizmu. Pierwszym z nich jest wykorzystanie specjalnej szyny na bruksizm. Szyna relaksacyjna jest tworzona specjalnie dla każdego pacjenta, ponieważ musi być ona dopasowana do jego zębów. Takie specjalne nakładki na zęby zakłada się na czas snu, aby zapobiegać mimowolnemu zgrzytaniu i ścieraniu zębów. Jest to dobra metoda leczenia objawowego, ale nie pomoże z przyczyną bruksizmu. Kolejną metodą jest wyrównanie zgryzu. Bruksizm spowodowany nieprawidłowym zwarciem zgryzu lub jego wadami może być wyeliminowany, przez stomatologiczne skorygowanie zębów np. wykorzystując wypełnianie lub aparat ortodontyczny. Inną, popularnie stosowaną metodą na bruksizm jest botoks. Kwas kiełbasiany wstrzykiwany jest w żwacze, w celu ich osłabienia. U niektórych pacjentów taki zabieg trzeba kilka razy powtarzać, ale jest on bardzo pomyślny w skutkach.
Warto zapoznać się także z domowymi sposobami na leczenie bruksizmu, gdzie stosuje się między innymi ćwiczenia na bruksizm. Na rozluźnienie wykorzystać można masaż. Wystarczy ułożyć dwa palce na okolicę policzków lub skroni, w zależności od tego, gdzie znajduje się ból, i wykonywać koliste ruchy przez kilka minut. Masaż nie musi wyłącznie obejmować wymienione okolice, ale można go też wykonywać na barkach i plecach. Inne ćwiczenie na bruksizm, które pomoże złagodzić bolesne objawy, jest również bardzo szybkie i proste. Należy kilka razy kląskać językiem i powtarzać to, gdy zgrzytanie zębów bezwiednie następuje. Dobrą metodą może być także szczypanie lub klepanie policzków, aby je rozkurczyć.
Nie można również zapomnieć o profilaktyce bruksizmu, która skupia się na redukcji stresu, poprawie snu, unikaniu używek i regularnym badaniom.
