Bostonka powszechnie występuje u dzieci w wieku przedszkolnym. Ale czy wiesz, że przypadki choroby bostońskiej zdiagnozowano również u osób dorosłych. Choroba charakteryzująca się wysypką z dużą ilością plamek i grudek w okolicach dłoni, stóp i buzi może błędnie wskazywać na popularną ospę wietrzną. Jednak kształt zmian i okolice występowania wysypki mogą jednoznacznie rozróżnić te dwie choroby. Dowiedz się, jak można zarazić się bostonką, jakie są objawy i jak ją leczyć. Zapamiętaj także kilka profilaktycznych zasad, które pomogą w ominięciu choroby.
- Bostonka – co to?
- Jak można zarazić się bostonką?
- Objawy bostonki
- Bostonka u dzieci – objawy
- Bostonka u niemowlaka – objawy
- Bostonka u dorosłych – objawy
- Wirus bostoński – kto jest najbardziej narażony?
- Ile trwa bostonka?
- Diagnostyka i leczenie bostonki
- Profilaktyka bostonki
- Powikłania bostonki
Bostonka – co to?
Choroba bostońska, zwana również bostonką to określenie na chorobę zakaźną dłoni, stóp i jamy ustnej. Jest to choroba wirusowa, którą można rozpoznać po pojawiających się na skórze wykwitach pęcherzykowych i plamistogrudowych.
Bostonka zyskała swoją potoczną nazwę od amerykańskiego miasta – Boston, w którym była szeroko rozpowszechniona, a jej prawidłową, medyczną nazwą po angielsku jest HFMD/S, czyli hand, foot, mouth disease/syndrome.
Jak można zarazić się bostonką?
Bostonka jest wywoływana najczęściej przez wirusa Coxsackie A16, A6 oraz inne enterowirusy, czyli jedne z najbardziej rozpowszechnionych na świecie wirusów wywołujących szereg chorób zakaźnych.
Bostonką można się zarazić drogą kropelkowa oraz oralno-fekalną. Wirus przenosi się poprzez bezpośredni kontakt ze śliną, np. poprzez kichnięcie lub kaszel, a także z kałem i innymi wydzielinami osoby chorej. Z tego powodu, bostonka nazywana jest chorobą brudnych rąk, dlatego bardzo ważne są działania profilaktyczne i nauka podstawowych zasad higieny. Choroba bostońska bardzo szybko rozprzestrzenia się w żłobkach i przedszkolach, gdzie dzieci dzielą się zabawkami, sztućcami, naczyniami, jedzeniem, ręcznikami itp.
Objawy bostonki
Pierwsze objawy bostonki pojawiają się po około 3 do 5 dni po zakażeniu wirusem. Jest to tzw. faza latentna. Później, w trakcie fazy prodromalnej, osoba zakażona odczuwa wysoką, nawet 40 stopniową gorączkę, dreszcze, ogólne złe samopoczucie, bóle głowy i mięśni. W fazie właściwej, trwającej od 7 do 10 dni, występują charakterystyczne objawy bostonki. Pojawia się wtedy grudkowata wysypka na dłoniach, stopach, a także towarzyszące temu zapalenie gardła i migdałków. Wysypka może przybierać postać zarówno grudek, jak i plamek, rumieńców, nadżerek. Zmiany nie występują jednak tylko w obszarze stóp i dłoni, ale także w ustach. Często pojawiają się pęcherze i wrzody po wewnętrznej stronie policzków, w okolicy dziąseł, podniebienia czy na migdałkach. Takie zmiany są bardzo nieprzyjemne i często utrudniają jedzenie i picie, a nawet mogą prowadzić do jadłowstrętu. Czwarta i ostatnia faza choroby to cały proces zdrowienia, który może zająć nawet 4 tygodnie. Po ustaniu objawów i zniknięciu wysypki, skóra z dłoni i stóp złuszcza się i odchodzi grubymi płatami. Dodatkowymi objawami przy bostonce mogą być:
- brak apetytu,
- nudności, wymioty,
- zmęczenie,
- ból gardła,
- rozdrażnienie,
- pogorszone samopoczucie
Bostonka u dzieci – objawy
Bostonką najczęściej zarażają się dzieci. Często w wieku do 10. roku życia, ale najczęściej przypadki zdarzają się u dzieci do 5. roku życia. U dzieci poza wysypką i zmianami na ciele, przez cały okres choroby obecne będzie gorsze samopoczucie i wysoka gorączka. Ze względu na pęcherze w okolicy buzi, dzieci mogą nie chcieć spożywać posiłków, ponieważ wiąże się to z dużym dyskomfortem i bólem. Występować może także ogólne rozdrażnienie wysypką i powstałymi pęcherzami, a także zmęczenie, nudności i wymioty.
Bostonka u niemowlaka – objawy
Bostonka u niemowlaka objawia się podobnie jak u starszych dzieci. Głównymi symptomami oprócz charakterystycznej bostońskiej wysypki będzie zmęczenie, apatia, osłabienie, gorsze samopoczucie, zaburzenia łaknienia czy wymioty.
Bostonka u dorosłych – objawy
Mimo, iż bostonka jest chorobą szczególnie dotykającą dzieci, to zdarzają się też przypadki zakażenia u osób dorosłych. Dorośli najczęściej zarażają się od chorych dzieci, ale zazwyczaj mają problemy z odpornością lub inne współistniejące choroby odpornościowe. Objawy bostonki u dorosłych to przede wszystkim charakterystyczna bostońska wysypka, która oprócz dłoni, nóg i buzi może także występować na pośladkach i w okolicy narządów płciowych. Wysypce towarzyszy świąd, a zmiany chorobowe w postaci grudek i plamek są często większe i bardziej podłużne, niż u dzieci. Przebieg choroby bostońskiej zależy w dużym stopniu od odporności pacjenta. Osoby z zaburzeniami immunologicznymi będą przechodzić chorobę ciężej.
Wirus bostoński – kto jest najbardziej narażony?
Wirus bostoński atakuje przede wszystkim dzieci w wieku do 10 lat. Dodatkowym czynnikiem umożliwiającym rozwój choroby jest nieodpowiednia higiena, a także przebywanie w dużych skupiskach dzieci w podobnym wieku np. żłobki, przedszkola, świetlice. W takich środowiskach dzieci dzielą się zabawkami, przyrządami edukacyjnymi, naczyniami, sztućcami, a gdu nie są one odpowiednio dezynfekowane, mogą być siedliskiem nie tylko bakterii, ale również wirusów. Wirus bostoński będzie się również szybciej rozwijał w organizmach osób o obniżonej odporności lub tych, z problemami immunologicznymi. Wśród osób dorosłych, bostonką zarażają się głównie rodzice dzieci w wieku przedszkolnym, wychowawcy i nauczyciele w żłobkach, czy przedszkolach, a także inne osoby, które mogą mieć kontakt z dziećmi w tym wieku. U dorosłych, podobnie jak u dzieci, obniżona odporność może znacznie wpłynąć na rozwój choroby. Z tego powodu kobiety w ciąży powinny szczególnie uważać na wirusa bostońskiego i dobrze dbać o higienę.
Ile trwa bostonka?
Tak jak wcześniej wspomniano, bostonka charakteryzuje się czterema podstawowymi fazami i trwa około 7-10 dni. Przed wystąpieniem pierwszych objawów, gdy dochodzi do zakażenia, wirus potrzebuje czasu żeby zainfekować organizm, a po ustaniu wysypki i innych symptomów organizm w fazie zdrowienia może powoli wracać do prawidłowego funkcjonowania. Należy jednak pamiętać, że chorobą bostońską można się zarazić nawet długo po wyzdrowieniu osoby chorej. Wirus bostoński obecny jest w kale nawet przez 10 tygodni, a w ślinie i innych wydzielinach dróg oddechowych – miesiąc.
Często choroby, które przechodzi się w wieku dziecięcym występują raz w życiu. Z bostonką jest inaczej. Wirusem bostońskim można zarazić się kilka razy. Infekcja zależy głównie od przestrzegania zasad higieny, ale także od odporności organizmu.
Diagnostyka i leczenie bostonki
Bostonkę diagnozuje się podczas wizyty u lekarza. Po przeprowadzeniu wywiadu lekarskiego, oględzinach i przedstawieniu symptomów, lekarz może stwierdzić, że ma do czynienia z wirusem bostońskim, ponieważ ma on charakterystyczne objawy. Do lekarza najlepiej udać się od razu po wystąpieniu pierwszych objawów, aby wykluczyć inne powszechne choroby np. ospę wietrzną, szkarlatynę, a także aby jak najszybciej rozpocząć leczenie.
Bostonkę leczy się objawowo. Choremu zaleca się przede wszystkim dużo odpoczywać i uzupełniać płyny. W przypadku wystąpienia wysokiej gorączki, należy podać leki przeciwgorączkowe, np. paracetamol i ibuprofen. Należy również uważać na wysypkę bostońską. Grudek nie można drapać i wyciskać, ponieważ może to doprowadzić do rozprzestrzeniania się choroby. Po konsultacji z lekarzem, zmiany na ciele można smarować wskazanymi preparatami, aby zdezynfekować stany zapalne i odżywić skórę.
Profilaktyka bostonki
Przy bostonce bardzo ważna jest profilaktyka, wyrobienie nawyków higienicznych i ogólne stosowanie się do zasad higieny. Jeśli dzieci przebywają w dużych skupiskach, należy nauczyć je przestrzegania czystości, proponując kilka ważnych i wartych przestrzegania zasad.
- Dokładne mycie rąk wodą z mydłem przez około 30 sekund, po skorzystaniu z toalety, po powrocie z dworu, przed posiłkiem.
- Zadbanie o dezynfekcję zabawek, książek i innych przedmiotów i powierzchni wspólnego użytku.
- Unikanie częstego dotykania twarzy.
- Zasłanianie się i mycie rąk po kichnięciu, kaszlu.
- Izolacja w przypadku choroby.
Powikłania bostonki
Bostonka może przejść bez komplikacji, ale u niektórych pacjentów wystąpią takie powikłania jak:
- odwodnienie, które może być spowodowane wysoką gorączką i nieprzyjmowaniem płynów,
- nadkażenia bakteryjne zmian skórnych, jako efekt rozdrapywania grudek i plamek,
- złuszczenie płytki paznokciowej i zahamowanie wzrostu paznokci,
- zapalenie opon mózgowych,
- zapalenie mózgu.
