Probiotyki wspomagają funkcjonowanie naszego organizmu, wspierają układ odpornościowy, dbają o zachowanie równowagi w mikrobiocie jelitowej i chronią przed rozwojem chorób. Z tego powodu ich spożywanie jest bardzo ważne i ma kluczowe znaczenie w utrzymaniu dobrego zdrowia. Takie korzystne działanie ma nie tylko probiotyk lek, ale również naturalny probiotyk, czyli konsumowana przez nas żywność. Niezwykłe właściwości naturalnych probiotyków, wysoka dostępność, ekologiczność i smak przemawiają za ich przewagą.
- Czym jest probiotyk?
- Dlaczego warto przyjmować probiotyki?
- Naturalne probiotyki – właściwości
- Źródła naturalnych probiotyków
- Domowy napój probiotyczny
Czym jest probiotyk?
Probiotyk to zbiór żywych mikroorganizmów, bakterii oraz drożdży, które przynoszą wiele różnorodnych korzyści zdrowotnych. Probiotyki znajdziemy oczywiście w aptekach w formie specjalnych leków i suplementów diety, ale co, może niektórych zaskoczyć, probiotyki obecne są również w żywności. Są to naturalne probiotyki np. szczepy bakterii:
- Bifidobacterium,
- Enterococcus faecium,
- Lactobacillus,
- Lactococcus lactis,
- Streptococcus thermophilus
- a także drożdżaki Saccharomyces boulardii.
Dlaczego warto przyjmować probiotyki?
Probiotyki czyli dobre bakterie i drożdże mogą być stosowane na różne sposoby, aby poprawić funkcjonowanie całego organizmu. Podstawową właściwością jest regulacja mikroflory jelitowej. Naturalne probiotyki pomagają w odbudowie mikrobioty i ograniczają rozwój chorobotwórczych bakterii. Wspomniana mikrobiota jelitowa to zbiór mikroorganizmów w obrębie przewodu pokarmowego, który pełni wiele ważnych funkcji. Przede wszystkim uczestniczy w metabolizowaniu substancji z pożywienia, zwiększa wchłanianie składników mineralnych, neutralizuje powstałe w jelitach toksyny, wspomaga pracę układu odpornościowego, hamuje rozwój procesów zapalnych w jelicie. Ale naturalne probiotyki mają jeszcze więcej właściwości korzystnych dla naszego organizmu. Naturalne probiotyki stosowane są ponieważ:
- wspierają układ odpornościowy – zwiększają aktywność makrofagów i limfocytów, czyli komórek uczestniczących w mechanizmach obronnych organizmu,
- chronią przed rozwojem chorób,
- leczą stany zapalne przewodu pokarmowego.
Właściwości probiotyków są bardzo różnorodne, dlatego stosuje się je w leczeniu szeregu schorzeń, m.in.: chorób jelit, biegunki, zaparć, infekcji intymnych, chorób żołądka, alergii i jako wsparcie organizmu po antybiotykoterapii.
Źródła naturalnych probiotyków
Naturalne probiotyki otrzymuje się przede wszystkim w procesie fermentacji. Ta technika konserwacji żywności wykorzystuje działanie naturalnych bakterii, które żywiąc się cukrem i skrobią, produkują kwas mlekowy, stosowany jako naturalny probiotyk. Do najlepszych naturalnych probiotyków należą:
- Kapusta kiszona – może być kupiona lub przygotowana w domu, służy głównie jako dodatek do mięs, ale można ją również wykorzystać do pierogów, kapuśniaku, kwaśnicy i wielu innych potraw. Kapusta kiszona ma specyficzny smak, który trzeba polubić, ale jej właściwości probiotyczne, czyli wysoka obecność błonnika, witaminy C, B i K, powinna przekonać wszystkich do jej spróbowania.
- Ogórki kiszone – są źródłem witaminy K, która jest niezbędna do prawidłowego krzepnięcia krwi oraz witamin z grupy B, które wspomagają funkcjonowanie układu nerwowego. Proces fermentacji ogórków kiszonych przebiega znacznie szybciej niż dzieje się to w przypadku kapusty, a jego przygotowanie jest bardzo proste.
- Jogurt – to jeden z najpopularniejszych naturalnych probiotyków. Jego smak i konsystencja odpowiada większości populacji, a dodatkowo jogurt można stosować na wiele sposobów – jako śniadanie z dodatkiem owoców, jako baza do sosów i dipów, jako marynata do mięs, czy kluczowy składnik indyjskich potraw.
- Kefir, Maślanka – to kolejne produkty na bazie mleka, które zasługują na uznanie jako naturalne probiotyki. Warto zaznaczyć, że wiele kefirów i maślanek posiada na opakowaniu informację o obecnym szczepie bakterii, dlatego należy sprawdzać etykiety i składy produktów i zapamiętać złotą zasadę, która sprawdza się w przypadku takich probiotyków – im mniej tym lepiej. Kefiry, maślanki i jogurty, które będą miały krótkie składy i mało dodanych cukrów okażą się najlepszymi i najzdrowszymi naturalnymi probiotykami.
- Kombucha – popularny w ostatnich latach napój, czyli fermentowana herbata, również sprawdzi się jako naturalny probiotyk. Kombucha powstaje dzięki specjalnemu grzybowi – SCOBY, czyli grupie symbiotycznych kultur bakterii i drożdży. Napój jest bogaty w witaminy, aminokwasy i inne substancje korzystne dla zdrowia, świetnie działa na układ odpornościowy i jest idealnym naturalnym probiotykiem dla każdego.
- Kwas chlebowy – to po prostu napój powstały w wyniku fermentacji chleba. Mimo iż posiada niewielką zawartość alkoholu, klasyfikowany jest jako bezalkoholowy. Był wytwarzany przez ludy słowiańskie już w X wieku, a nadal używa się go jako składnik potraw, czy smaczny napój gaszący pragnienie. Kwas chlebowy jest skarbnicą witamin z grupy B, C, selenu, cynku oraz pałeczek kwasu mlekowego, czyli dobrych bakterii, które działają jako naturalne probiotyki.
- Rejuvelac – to bogaty w probiotyki naturalny napój na bazie kiełkujących nasion pszenicy, jęczmienia, żyta, prosa, komosy ryżowej lub innych ziaren. Stanowi źródło witamin z grupy B, witaminy K, enzymów i oczywiście kwasu mlekowego. Przygotowanie napoju zajmuje kilka dni, a otrzymany produkt ma ciekawy odświeżający i lekko cytrynowy smak.
- Zakwas z buraków – jest napojem, który wspiera odporność, poprawia parametry, krwi, dodaje energii, jest bogatym źródłem witaminy C, kwasu foliowego i kwasu mlekowego, a dzięki procesowi fermentacji przyspiesza powrót do zdrowia po chorobie i sprawdzi się jako naturalny probiotyk na jelita.
- Kimchi – czyli inna odsłona kiszonych warzyw, która jest narodowym daniem Koreańczyków i źródłem witamin i błonnika. Kimchi składa się z kapusty kiszonej, imbiru, marchewki, białej rzepy, czosnku, cebuli i specjalnie skomponowanej mieszance przypraw. Gotowe kimchi można przechowywać nawet do miesiąca i cieszyć się jego smakiem i wartościami probiotycznymi.
- Miso – to tradycyjna japońska pasta z fermentowanej soi. Ma cierpki, słony smak i bardzo intensywny aromat, dlatego stanowi bazę wielu zup i sosów. Miso pozytywnie wpływa na mikrobiotę jelitową i stanowi ciekawy dodatek do codziennej diety jako naturalny probiotyk.
Domowy napój probiotyczny
Oprócz maślanki, kefiru, kombuchy, kwasu chlebowego, rejuvelaca i zakwasu z buraków znajdziemy też inne napoje – dobre naturalne probiotyki. Napój probiotyczny można wykonać za pomocą dodania serwatki, czyli cieczy, która jest pozostałością po całkowitym ścięciu krowiego mleka. Serwatka, dzięki obecności kultur bakterii, wykorzystywana jest do fermentowania warzyw i owoców. Domowy napój probiotyczny można samemu zrobić zrobić z warzyw i owoców, które akurat znajdziemy w domu. Świetnie nadadzą się do tego pomidory, włoszczyzna, jagody, jabłka. Do pokrojonych owoców lub warzyw w słoiku wystarczy dodać wodę oraz serwatkę i pozostawić na kilka dni. po tym czasie można cieszyć się samodzielnie przyrządzonym probiotykiem, który korzystnie wpłynie na nasze zdrowie.
Napój probiotyczny, a raczej koncentrat napoju probiotycznego znajdziemy także w aptekach. Każdy może dobrać dla siebie ulubiony smak, od topinamburu i owoców leśnych, przez kurkumę i imbir, aż po chmiel. Taki koncentrat wystarczy rozcieńczyć w szklance wody i wypić rano, aby zdrowo rozpocząć dzień i zapewnić sobie dobre samopoczucie. Może być on zarówno wykorzystywany jako probiotyk dla dzieci i dla dorosłych, jedyna różnica wynika z dawkowania.
